01. C# Syntax

Youtube

IIP — variabelen & berekeningen

• 0:00 Intro
• 2:11 types van variabelen
• 4:43 regels voor naamgeving
• 6:40 constanten
• 8:33 mixen en conversie tussen types
• 13:30 verkorte notaties
• 14:32 type bool, logische operatoren
• 16:10 type string
  • 16:35 escapen
  • 18:13 Environment.NewLine
  • 19:29 multiline strings
  • 20:07 string interpolatie
• 23:52 variabelen in WPF - random generator demo
• 29:47 stijregels en tips

IIP — selecties

• 0:00 Intro
• 0:15 relationele operatoren
• 1:33 logische en relationele operatoren demo
• 5:22 ASCII karakterset
• 9:50 strings vergelijken met CompareTo()
• 11:47 soorten selectie structuren
• 12:46 IF en IF ELSE demo
• 14:35 ternaire operator
• 16:56 IF ELSE IF ELSE demo
• 25:10 samenvattende demo: WPF raadspel

IIP — iteraties

• 0:00 Intro
• 0:40 soorten iteraties
• 1:53 WHILE demo
• 7:32 DO WHILE demo
• 10:20 FOR demo
• 15:51 FOR voor gevorderden
• 20:16 FOREACH ListBox demo
• 24:59 FOREACH string demo

IIP — methodes

• 0:00 Intro
• 1:26 reeds gekende methodes
• 5:48 Wpf voorbeeld: UpdateUI()
• 10:14 Console voorbeeld: LeesPositiefGetal(), IsPriem()
• 20:58 hergebruik IsPriem() in WPF toepassing
• 26:06 methodes zonder return (met/zonder parameters): UpdateUI(), DrukMenu(), DrukKerstboom()
• 31:39 methodes met return (met/zonder parameters): VraagPositiefGetal(), GrootsteGemeneDeler()
• 34:19 pure methodes
• 45:31 voordelen van methodes

IIP — collecties

• 0:00 wat zijn collecties
• 1:31 soorten collecties
  • 2:01 de array
  • 2:15 de list
  • 2:56 de stack (LIFO)
  • 3:22 de queue (FIFO)
  • 3:47 de dictionary
• 5:47 de array in C# (int en string voorbeeld)
• 17:44 arrays gebruikt in methodes
• 23:51 de List in C# (boodschappenlijstje voorbeeld)
• 32:33 vergelijking array en List

Commentaar

Met commentaar voeg je extra informatie toe aan je code. Commentaar is vrije tekst die niet uitgevoerd wordt.

Commentaar op één regel

// Eerste regel
// Tweede regel

Commentaar over meerdere regels

/* Eerste regel
   Tweede regel */

Vuistregels voor goede commentaar

Enkele tips/vuistregels voor een zo leesbare commentaar:

• voeg commentaar pas toe als je programma zo goed als af is, zo vermijd je nodeloos werk
• grote blokken als methodes voorzie je bovenaan van een commentaarblok
• verdeel de coderegels in stukken van telkens een paar regels, en zet bovenaan elk stuk commentaar in één regel (sla niks over)
• scheid stukken telkens met één blanco regel

/// <summary>
/// Theorie hoofdstuk 03 – commentaar voorbeeld
/// Auteur: Rogier van der Linde
/// </summary>
static void Main(string[] args)
{
   // waarde inlezen
   Console.Write("Geef een geheel getal: ");
   string antwoord = Console.ReadLine();

   // ingelezen waarde is een string; converteer het naar een double
   double getal1 = Convert.ToInt32(antwoord);

   // resultaat teruggeven
   Console.WriteLine($"Het kwadraat is: {getal1 * getal1}");
   Console.ReadLine();
}

Variabelen en constanten

Een variabele is een naam die een waarde van een bepaald type kan bevatten. Het vermelden van het bestaan van een variabele met type en naam noemt men declaratie, het geven van een eerste waarde initialisatie.

Declaratie

Een declaratie is een nieuwe variabele aanmaken met een naam.

string halloTekst; // tekst
int leeftijd; // geheel getal
float leeftijd; // kommagetal
char teken; // karakter
bool isCorrectAntwoord; // ja of nee

→ stijlregel: we noteren de naam in camelCaseNotatie

Initialisatie

De initialisatie betekent een variabele zijn initiële (eerste) waarde geven:

string halloTekst;
halloTekst = "Hallo Wereld!"; // variabele later geïnitialiseerd

Of declaratie en initialisatie in één keer:

string halloTekst = "Hallo Wereld!"; // variabele meteen geïnitialiseerd

Toewijzing

Je mag een variabele altijd een andere, nieuwe waarde geven – het is tenslotte "variabel". Het toekennen van een waarde heet een toekenning of toewijzing

string halloTekst = "Hallo Wereld!"; // declaratie en initialisatie
halloTekst = "Hallo Iedereen!"; // toewijzing: variabele krijgt (nieuwe) waarde

Overzicht datatypes

Het datatype beperkt welke waarden de variabele kan bevatten. Types gebruikt in deze cursus:

Constanten

Een constante is als een variabele, maar het moet een vaste waarde hebben en die waarde kan niet meer veranderen. Een constante duid je aan met const:

const int MaxAantalPogingen = 3;
const string Prefix = "ABC_";

→ stijlregel: de meest gangbare notatie voor constanten in C# is PascalCaseNotatie

Constanten kunnen na initialisatie niet meer toegewezen worden. Dit is dus fout:

MaxAantalPogingen = 4; // FOUT! waarde kan niet meer veranderen
const string Suffix; // FOUT! constante moet een waarde hebben
const string Name = Console.ReadLine();  // FOUT! constante moet vaste waarde hebben

De regels zijn niet altijd duidelijk. Maar geen nood ‐ Visual Studio zal je wel op fouten wijzen.

Naamgeving

De naam van een variabele moet voldoen aan de volgende syntaxregels:

• bevat enkel letters, cijfers en underscore
• begint niet met een cijfer
• maximaal 255 tekens lang
• geen gereserveerde woorden, dus geen if, class, double, ... (complete lijst https://docs.microsoft.com/en-us/dotnet/csharp/language-reference/keywords/)

Daarnaast houden we ons aan deze bijkomende stijlregels:

• camelCase-notatie voor variabelen (mijnVariabeleWaarde, niet mijn_variabele_waarde)
• PascalCase-notatie voor constanten (MijnConstanteWaarde, niet mijn_constante_waarde of mijnConstanteWaarde)
• betekenisvolle namen
• één taal (Engels/Nederlands), wees consistent!

Er bestaan andere voorkeuren voor deze stijlregels, maar deze regels zijn de meest gangbare in C# en aanbevolen door Microsoft

int getal1; // alle waarden tussen -2,147,483,648 en 2,147,483,647
int? getal2; // nullable int alle waarden tussen -2,147,483,648 en 2,147,483,647 of null

bool test1 // true of false
bool? test2; // nullable boolean: true, false of null

int?[] getallen = new int?[5]; // array van 5 nullable ints

Scope

De scope is het bereik waarbinnen een variabele beschikbaar is. Het is heel eenvoudig: een variabele bestaat enkel binnen de accolades waar het gedeclareerd is.

Console voorbeeld

In volgend voorbeeld is x gedefinieerd in Main() en in dat hele blok beschibaar, terwijl y gedefinieerd is in de if() en dus enkel daar beschikbaar, waardoor de laatste regel een foutmelding zou geven:

WPF voorbeeld

Nemen we als voorbeeld een eenvoudige paardenrace:

De XAML code:

<TextBlock x:Name="txtStandings" Padding="5" Background="#FFF9F7EC" TextWrapping="Wrap".../>
<Button x:Name="btnRun" Content="RUN!" Click="btnRun_Click" .../>

Code behind:

Merk op hoe geen verwarring kan bestaan tussen de twee variabelen met dezelfde naam “txt”, aangezien hun scopes niet overlappen.

Scope zo klein mogelijk, declaratie zo laat mogelijk

Zoals de titel zegt: hou je scope zo klein mogelijk, en doe de declaratie zo laat mogelijk, zodat ze zo dicht mogelijk staan waar ze gebruikt worden. Dit maakt je code leesbaarder en minder foutgevoelig. Twee fragmenten vergeleken:

// variabelen bovenaan
string answer;
const int MaxGetal = 10;
Random rnd = new Random();
int number, guess;
Console.Write("Wil je een raadspel spelen (j/n)? ");
answer = Console.ReadLine();
if (answer == "j")
{
    number = rnd.Next(1, MaxGetal + 1);
    Console.Write($"Kies een getal tussen 1 en {MaxGetal}: ");
    guess = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
    Console.WriteLine(guess == number ? "geraden!" : "jammer");
}

// variabelen lokaal
Console.Write("Wil je een raadspel spelen (j/n)? ");
string answer = Console.ReadLine();
if (answer == "j")
{
    const int MaxGetal = 10;
    Random rnd = new Random();
    int number = rnd.Next(1, MaxGetal + 1);
    Console.Write($"Kies een getal tussen 1 en {MaxGetal}: ");
    int guess = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
    Console.WriteLine(guess == number ? "geraden!" : "jammer");
}

Parsing/casting/conversie

De termen parsing, casting en conversie betekenen eigenlijk hetzelfde: het omzetten van een waarde van één type naar een ander.

verbredend vs. vernauwend

Er zijn twee soorten conversies:

• verbredende conversie: van een kleiner naar een groter bereik, b.v. van een double (kommagetal) naar een string (tekst)
• vernauwende conversie: van een groter naar een kleiner bereik, b. van een double (kommagetal) naar een int (geheel getal)

impliciete conversie

Verbredende conversies gebeuren vaak automatisch of impliciet:

int int1 = 13;
double dbl1 = int1; // OK: int impliciet geconverteerd naar double
string str1 = "het kommagetal is " + dbl1; // OK: double impliciet geconverteerd naar een string
string str2 = $"het geheel getal is {int1}"; // OK: impliciete conversie van int naar string tijdens interpolatie

...maar niet altijd:

string str1 = int1; // FOUT! hier treedt geen impliciete conversie op

De logica wanneer wel en niet impliciete conversie optreedt is niet altijd even duidelijk. Maar geen nood, Visual Studio zal je er wel op wijzen als een conversie ontbreekt.

expliciete (handmatige) conversie

Bij expliciete conversie forceer je handmatig de omzetting naar een ander type

ToString()

Conversie naar een string is eenvoudig: je kan altijd overal ToString() gebruiken

int int1 = 13;
string str1 = int1.ToString();

Convert klasse

Er zijn veel manieren om conversies door te voeren. De makkelijkste is met de methodes van de Convert klasse (zie 02. NET classes - Convert):

string str1 = "13"; string str2 = "13.45";
int int1 = Convert.ToInt32(str1);
double dbl1 = Convert.ToDouble(str2);

Parse(), TryParse()...

Er bestaan nog andere manieren om te converteren; voorbeelden:

string str1 = "13"; double dbl1 = 13.45;
int int1 = int.Parse(str1); // conversie met ...Parse() methode
int int2; bool success = int.TryParse(str1, out int2); // conversie met de ....TryParse() methode
int int3 = (int)dbl1; // conversie met (int)
string str2 = int1 + ""; // geforceerde conversie

Om het overzichtelijk te houden, raden we deze methodes af. Beperk je tot ToString() en Convert.To...()

Rekenkundige Operatoren

Dit zijn de klassieke bewerkingen die je uit de wiskunde kent: optellen, aftrekken...

Overzicht

Verkorte Notaties

Math-klasse

Voor bewerkingen als Round(), Max() enz... en constanten als PI zie 02. NET classes - Math

Logische Operatoren

Dit zijn operatoren op booleans (waar/niet waar), en hebben zelf ook weer een boolean als resultaat (waar/niet waar). Overzicht:

Overzicht

Waarheidstabellen

Alle mogelijke combinaties (men noemt dit waarheidstabellen):

Voorbeelden

bool heeftGelogen = false;
bool heeftGestolen = true;

bool heeftIetsMispeuterd = heeftGelogen || heeftGestolen; // "OF"; true
bool krijgtHuisarrest = heeftGelogen && heeftGestolen; // "EN"; false
bool sprakWaarheid = !heeftGelogen; // "NIET"; true
bool isBraaf = !heeftGelogen && !heeftGestolen; // false

Console.WriteLine($"Heeft iets mispeuterd: {heeftIetsMispeuterd}");
Console.WriteLine($"Krijgt huisarrest: {krijgtHuisarrest}");
Console.WriteLine($"Sprak waarheid: {sprakWaarheid}");
Console.WriteLine($"Is Braaf: {isBraaf}");

Heeft iets mispeuterd: True
Krijgt huisarrest: False
Sprak waarheid: True
Is Braaf: False

Strings

Een string is een datatype dat een reeks van karakters (letters, cijfers, ...) kan bevatten. String's worden altijd tussen dubbele quotes geplaatst.

string boodschap = "Hello, World!";
Console.WriteLine(boodschap);

Hello, World!

Karakters escapen

De volgende karakters moeten ge-escaped worden d.m.v. een backslash (\):

• dubbele quote (")
• backslash (\)

Console.WriteLine("Simon says: \"jump\"");
Console.WriteLine("C:\\users\\john.doe\\documents");

Simon says: "jump"
C:\users\john.doe\documents

Concatenatie

Om meerdere strings samen te voegen tot één string (concatenatie), maak je gebruik van de +-operator:

// voorbeeld 1
string begroeting = "Hallo, ";
string naam = "John";

string boodschap = begroeting + naam;
Console.WriteLine(boodschap);

// voorbeeld 2
Console.WriteLine($"Mijn naam is: {naam}");

Hallo, John
Mijn naam is: John

Newlines

Je kunt op twee manieren het begin van een nieuwe regel markeren:

1. met behulp van het \n-karakter
2. met de constante Environment.NewLine

Console.WriteLine("Regel 1\nRegel 2"); // optie 1
Console.WriteLine($"Regel 1{Environment.NewLine}Regel 2"); // optie 2

Regel 1
Regel 2
Regel 1
Regel 2

multiline strings

Om een string over meerdere regels te spreiden, kan je gebruik maken van multiline strings. Om een multiline string te maken, zet je een @-karakter vóór de openings-quote:

Console.WriteLine(@"Regel 1
Regel 2
Regel 3");

Regel 1
Regel 2
Regel 3

Opgelet: bij multiline strings hoef je \-karakters niet te escapen! Een dubbele quote (") moet je wél escapen, door deze te verdubbelen!

Console.WriteLine(@"C:\users\john.doe\documents"); // backslash NIET escapen
Console.WriteLine(@"Simon says: ""jump!"""); // quotes verdubbelen

Simon says: "jump"
C:\users\john.doe\documents

String interpolatie

Via string-interpolatie kan je eenvoudig strings samenstellen. Dit kan op twee verschillende manieren:

string naam = "John";
int leeftijd = 35;

Console.WriteLine("Mijn naam is " + naam + ", ik ben " + leeftijd + " jaar oud."); // zonder interpolatie
Console.WriteLine("Mijn naam is {0}, ik ben {1} jaar oud.", naam, leeftijd); // interpolatie met parameters
Console.WriteLine($"Mijn naam is {naam}, ik ben {leeftijd} jaar oud."); // interpolatie met $ → gebruik bij voorkeur deze notatie

Mijn naam is John, ik ben 35 jaar oud.
Mijn naam is John, ik ben 35 jaar oud.
Mijn naam is John, ik ben 35 jaar oud.

Je kan niet alleen variabelen, maar ook expressies interpoleren, b.v.:

int getal = 17;

Console.WriteLine($"Het getal {getal} is {(getal % 2 == 0 ? "even" : "oneven")}."); // let op: expressie moet tussen haakjes () staan

Het getal 17 is oneven.

Je kan $ interpolatie tenslotte combineren met @ multiline:

string name = "Bozo";
int year = 2024;
string header = $@"******************************
** {name} for president in {year}
******************************";
Console.WriteLine(header);

******************************
** Bozo for president in 2024
******************************

Properties en methodes

zie de 02. .NET classes - String klasse

Selecties

Relationele operatoren

Relationele operatoren worden gebruikt om twee waarden met elkaar te vergelijken. Het resultaat van een vergelijking is altijd een boolean (bool).

Selectie-structuren

Met behulp van selectie-structuren kan je bepalen welk(e) statement(s) moet(en) uitgevoerd worden op basis van een voorwaarde (= conditie).

IF-selectie

Indien de voorwaarde true oplevert, worden de statements binnen de accolades uitgevoerd.

if (voorwaarde)
{
    // statements indien waar
}

Code voorbeeld:

int getal = 10;

if (getal > 5)
{
    Console.WriteLine("Het getal is groter dan 5");
}

Het getal is groter dan 5

IF ELSE-selectie

Indien de voorwaarde true oplevert, worden de statements binnen het if-blok uitgevoerd. In het andere geval, worden de statements binnen het else-blok uitgevoerd.

if (voorwaarde)
{
    // statements indien waar
}
else
{
    // statements indien niet waar
}

Code voorbeeld:

int leeftijd = 15;

if (leeftijd >= 18)
{
    Console.WriteLine("Je bent oud genoeg om te stemmen");
}
else
{
    Console.WriteLine("Je bent nog niet oud genoeg om te stemmen");
}

Je bent nog niet oud genoeg om te stemmen

Multiple IF ELSE-selectie

De multiple IF – ELSE structuur is een uitbreiding op de gewone IF ELSE-structuur, waarbij je meerdere voorwaarden controleert:

if (voorwaarde1)
{
   // instructies indien voorwaarde1 waar
}
else if (voorwaarde2)
{
   // instructies indien voorwaarde2 waar
}
else if (voorwaarde3)
{
   // instructies indien voorwaarde3 waar
}
else
{
   // instructies in alle andere gevallen
}

Opmerking: het laatste else-blok is optioneel.

Code voorbeeld:

string maand = "sep";

if (maand == "feb")
{
    Console.WriteLine("Deze maand telt 28 dagen");
}
else if (maand == "apr" || maand == "jun" || maand == "sep" || maand == "nov")
{
    Console.WriteLine("Deze maand telt 30 dagen");
}
else
{
    Console.WriteLine("De maand telt 31 dagen");
}

Deze maand telt 30 dagen

SWITCH-CASE selectie

Bij een switch-case selectie wordt een variabele vergeleken met een reeks waarden, waarna de bijhorende instructies uitgevoerd worden.

switch (variabele)
{
   case (waarde 1): instructie 1; break;
   case (waarde 2): instructie 2; break;
   case (waarde 3): instructie 3; break;
   ...
   case (waarde N): instructie N; break;
   default: instructie N+1;
}

Opmerking: het default-label zal uitgevoerd worden indien de waarde van de variabele met geen enkele case-waarde overeenkomt. Het opnemen van een default-label is optioneel.

Code voorbeeld:

int dagNummer = 4;

switch (dagNummer)
{
    case 1: Console.Write("maandag"); break;
    case 2: Console.Write("dinsdag"); break;
    case 3: Console.Write("woensdag"); break;
    case 4: Console.Write("donderdag"); break;
    case 5: Console.Write("vrijdag"); break;
    case 6: Console.Write("zaterdag"); break;
    case 7: Console.Write("zondag"); break;
    default: Console.WriteLine("Ongeldig dagnummer!"); break;
}

Console.WriteLine(" is een hatelijke dag");

donderdag is een hatelijke dag

Ternaire operator

De ternaire operator is een verkorte notatie om een keuze te maken tussen twee waarden, op basis van een voowaarde.

voorwaarde ? waarde-als-true : waarde-als-false

int getal1 = 10;
int getal2 = 15;

int grootste = getal1 > getal2 ? getal1 : getal2;

Console.WriteLine($"Het grootste getal is: {grootste}");

Het grootste getal is: 15

Opmerking: bovenstaande code is equivalent aan onderstaande if-else-structuur:

int getal1 = 10;
int getal2 = 15;

int grootste;

if (getal1 > getal2)
{
    grootste = getal1;
}
else
{
    grootste = getal2;
}

Console.WriteLine($"Het grootste getal is: {grootste}");

Het grootste getal is: 15

string userName = null;
if (user != null) { // user may be null
    userName = user.Name;
}

string userName = user?.Name; // null als user null is, anders user.Name

string btwNumber = persons?[0].Partner?.Company?.VatNumber; // null als ergens een null voorkomt

string hello = $"welcome {name ?? " stranger"}";

string name = user?.Name ?? " stranger";

Iteraties

• Een ander woord voor iteratie is herhaling.
• = Herhaling van een groep statements (vast aantal keer of zolang aan voorwaarde wordt voldaan).

WHILE-iteratie

Voert instructieblok uit zolang aan een bepaalde voorwaarde wordt voldaan. Deze voorwaarde wordt eerst gecontroleerd (0 of meerdere keren herhaald).

while (voorwaarde) {
    // te herhalen instructies
}

Voorbeeld 1

Dit voorbeeld telt verder zolang het getal kleiner of gelijk aan 5 is:

int getal = 1;

while (getal <= 5)
{
    Console.WriteLine(getal);
    getal++;
}

1
2
3
4
5

Voorbeeld 2

Dit voorbeeld doet voort zolang het antwoord ja is:

string voortdoen = "ja";
while (voortdoen == "ja")
{
    Console.WriteLine($"We doen voort...");
    Console.Write("Voortdoen? ja of nee: ");
    voortdoen = Console.ReadLine();
}
Console.WriteLine("We doen niet meer voort.");

We doen voort...
Voortdoen? ja of nee: ja
We doen voort...
Voortdoen? ja of nee: ja
We doen voort...
Voortdoen? ja of nee: nee
We doen niet meer voort.

DO WHILE-iteratie

Voert instructieblok uit zolang aan een bepaalde voorwaarde wordt voldaan. Statements worden éérst uitgevoerd, nadien pas wordt voorwaarde gecontroleerd (1 of meerdere keren herhaald).

do
{
    // te herhalen instructies
}
while (voorwaarde);

Voorbeeld 1

Dit voorbeeld telt verder zolang het getal kleiner of gelijk aan 5 is:

int getal = 1;

do
{
    Console.WriteLine(getal);
    getal++;
}
while (getal <= 5);

1
2
3
4
5

Voorbeeld 2

Nog een typisch voorbeeld, een raadspelletje:

int geheimGetal = 7;
Console.WriteLine("Raad een getal tussen 1 en 10");
int getal;
do
{
    Console.Write("Jouw gok: ");
    getal = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
}
while (getal != geheimGetal);
Console.WriteLine("Geraden");

Raad een getal tussen 1 en 10
Jouw gok: 3
Jouw gok: 6
Jouw gok: 2
Jouw gok: 7
Geraden

FOR-iteratie

Een for-iteratie bestaat uit drie delen:

• begin: wordt uitgevoerd vóór de start van de iteratie
• voorwaarde: instructies worden herhaald zolang aan deze voorwaarde is voldaan
• increment: wordt uitgevoerd ná de instructies binnen de lus

for (begin; voorwaarde; increment)
{
    // te herhalen instructies
}

Voorbeeld 1: oplopend tellen

for (int i = 1; i <= 5; i++)
{
    Console.WriteLine(i);
}

1
2
3
4
5

Voorbeeld 2: tellen in sprongen van 2

Het increment hoeft niet altijd met één omhoog te gaan, onderstaande lus telt met sprongen van twee:

for (int i = 1; i <=10; i+=2)
{
    Console.WriteLine(i);
}

1
3
5
7
9

Voorbeeld 3: aflopend tellen

Je kunt ook aftellen door gebruik te maken van de decrement-operator (−− of −=):

for (int i = 5; i >= 1; i−−)
{
    Console.WriteLine(i);
}

5
4
3
2
1

FOREACH-iteratie

Met een foreach-iteratie kan je door alle elementen van een collectie itereren (array's, lijsten, ListBoxItem's, ...).

Voorbeeld 1: karakters van een string overlopen

Een string is een collectie van karakters (char's) en kan je dus ook overlopen d.m.v. een foreach-iteratie:

string str = "Hello!";

foreach (char letter in str)
{
    Console.WriteLine(letter);
}

H
e
l
l
o
!

Voorbeeld 2: items van een ListBox overlopen

Foreach wordt ook veel gebruikt in WPF, b.v. om de Items van een ListBox te overlopen

Juiste iteratie kiezen

• aantal iteraties afhankelijk van voorwaarde, 0 of meer keer: while
• aantal iteraties afhankelijk van voorwaarde, 1 of meer keer: do while
• vast aantal iteraties: for
• itereren over alle elementen binnen een verzameling: foreach

Methodes

Methodes schrijven

De declaratie van een nieuwe methode bestaat uit de volgende onderdelen:

• zichtbaarheid: private of public, in deze cursus altijd private
• return-type: int, double, string, ... void indien geen return-waarde
• naam: zelfgekozen, in CamelCase
• parameterlijst: parameters met vermelding van type en naam, gescheiden door komma's
• body: instructies tussen {}, eventueel afgesloten met een return

Algemene syntax:

private returntype MethodeNaam(type1 parameter1, type2 parameter2…)
{
   // instructies
   // ...
   return waarde; // deze regel is optioneel
}

Opmerking: bij console-applicaties moeten methodes steeds voorafgegaan worden door het keyword static

private static int VraagPositiefGetal()
{
   // ... methode body hier
}

private static int GrootsteGemeneDeler(int get1, int get2)
{
    // ... methode body hier
}

Voorbeelden

Zonder parameters, zonder return-waarde

Methode die een standaardbegroeting teruggeeft:

private void PrintBegroeting()
{
    Console.WriteLine("Hello, World!");
}

Met parameters, zonder return-waarde

Methode die naam en leeftijd vraagt, en een tekst teruggeeft:

private void PrintVoorstelling(string naam, int leeftijd)
{
    Console.WriteLine($"Mijn naam is {naam}, ik ben {leeftijd} jaar oud.");
}

Zonder parameters, met return-waarde

Methode die een getal inleest tot het positief is:

private int VraagPositiefGetal()
{
    int getal; // lokale variabele
    Console.Write("Geef een positief getal: ");
    getal = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
    while (getal <= 0)
    {
        Console.Write("Het getal moet positief zijn! Geef een getal: ");
        getal = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
    }
    return getal;
}

Met parameters en return-waarde

Methode die twee gehele getallen vraagt, en de grootste gemene deler teruggeeft:

private int GrootsteGemeneDeler(int get1, int get2)
{
    int ggd = Math.Min(get1, get2);
    while (get1 % ggd != 0 || get2 % ggd != 0)
    {
        ggd−−;
    }

    return ggd;
}

Voorbeeld met meerdere methodetypes

Een voorbeeld consoletoepassing de twee getallen inleest, en de grootste gemene deler bepaalt:

// methode zonder parameters, zonder return
static private void PrintTitel()
{
    Console.WriteLine("GROOTSTE GEMENE DELER");
    Console.WriteLine("=====================");
}

// methode zonder parameters, met return
private int VraagPositiefGetal()
{
    int getal; // lokale variabele
    Console.Write("Geef een positief getal: ");
    getal = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
    while (getal <= 0)
    {
        Console.Write("Het getal moet positief zijn! Geef een getal: ");
        getal = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
    }
    return getal;
}

// methode met parameters, met return
private int GrootsteGemeneDeler(int get1, int get2)
{
    int ggd = Math.Min(get1, get2);
    while (get1 % ggd != 0 || get2 % ggd != 0)
    {
        ggd−−;
    }

    return ggd;
}

static private void Main(string[] args)
{
    PrintTitel(); // gebruik methode PrintTitel
    int getal1 = VraagPositiefGetal(); // gebruik methode VraagPositiefGetal
    int getal2 = VraagPositiefGetal(); // gebruik opnieuw methode VraagPositiefGetal
    int ggd = GrootsteGemeneDeler(getal1, getal2); // gebruik methode GrootsteGemeneDeler
    Console.WriteLine($"De grootste gemene deler is: {ggd}");
    Console.ReadKey();
}

static void TryChange(int nr)
{
    nr = 13; // geef een andere waarde
}

int number1 = 12;
Console.WriteLine($"Number is {number1}"); // getal is 12
TryChange(number1);
Console.WriteLine($"Number is still {number1}"); // getal is nog steeds 12

static void TryChange(string[] arrTxt)
{
    arrTxt[1] = "Dave"; // verander de tweede waarde
}

string[] names = { "Alice", "Bob", "Clive" };
Console.WriteLine(String.Join(", ", names)); // array is Alice, Bob, Clive
TryChange(names);
Console.WriteLine(String.Join(", ", names)); // array is nu Alice, Dave, Clive

static void TryChange(ref int nr)
{
    nr = 13; // geef een andere waarde
}

int number1 = 12;
Console.WriteLine($"Number is {number1}"); // getal is 12
tryChange(ref number1);
Console.WriteLine($"Number is now {number1}"); // getal is nu 13

Pure methodes

Een pure methode is een methode die:

1. onafhankelijk is van de toestand van de buitenwereld, dus in de methode:
   • gebruik geen waarden van b.v. globale variabelen
   • lees geen externe bronnen als bestanden, databanken, API's...
   • lees geen input van de gebruiker (Console.ReadLine(), Console.ReadKey(), ...)
   • maak geen gebruik van de Random klasse
   • lees geen WPF control waarden (TextBox tekst, Slider waarde...)
   • anders gezegd: lees niks rechtstreeks van de buitenwereld, maar haal ze binnen via parameters
2. geen neveneffecten heeft op de buitenwereld behalve het teruggeven van een returnwaarde, dus in de methode:
   • verander geen globale variabelen
   • schrijf niet naar de console (Console.Write(...), Console.WriteLine(...), ...)
   • verandert geen waarden/inhoud van WPF-controls (TextBox tekst, Label content...)
   • anders gezegd: verander niks rechtstreeks buiten de methode, maar geef enkel een waarde terug via de return-waarde

Het voordeel van pure methodes is dat ze veel flexibeler inzetbaar zijn, omdat ze onafhankelijk opereren van de buitenwereld.

Voorbeeld 1: puur dankzij returnwaarde

Een methode DrukKerstboom(), niet puur:

static private void DrukKerstboom(int hoogte, int breedte, char c) {
   int i, j, aantalSterren, aantalSpaties; // lokale variabelen
   for (i = 0; i < hoogte; i++) {
      aantalSterren = (i * breedte) / hoogte;
      aantalSpaties = (breedte - aantalSterren) / 2;
      for (j = 0; j < aantalSpaties; j++) Console.Write(" "); // FOUT! vermijd schrijven naar de console
      for (j = 0; j < aantalSterren; j++) Console.Write(c); // FOUT! vermijd schrijven naar de console
      Console.WriteLine();
   }
   return;
}

static private void Main(string[] args) {
   DrukKerstboom(20, 15, '+');
}

   *
   **
  ***
  ****
 *****
 ******
*******

Hetzelfde programma, nu wel met pure methode:

sstatic private string GeefKerstboom(int hoogte, int breedte, char c) {
   string str = "";
   int i, j, aantalSterren, aantalSpaties;
   for (i = 0; i < hoogte; i++) {
         aantalSterren = (i * breedte) / hoogte;
         aantalSpaties = (breedte - aantalSterren) / 2;
         for (j = 0; j < aantalSpaties; j++) str += " ";
         for (j = 0; j < aantalSterren; j++) str += c;
         str += Environment.NewLine;
   }
   return str; // OK: geef een string terug
}

static private void Main(string[] args) {
   string kerstboom = GeefKerstboom(20, 15, '+');
   Console.WriteLine(kerstboom);
}

Voorbeeld 2: puur dankzij parameters

De eerdere methode GrootsteGemeneDeler(), niet puur:

static private int GrootsteGemeneDeler() {
   Console.Write("Geef het eerste getal: ");
   int get1 = Convert.ToInt32(Console.ReadLine()); // FOUT! vermijd schrijven naar de Console
   Console.Write("Geef het tweede getal: ");
   int get2 = Convert.ToInt32(Console.ReadLine()); // FOUT! vermijd schrijven naar de Console
   int ggd = Math.Min(get1, get2);
   while (get1 % ggd != 0 || get2 % ggd != 0) {
      ggd--;
   }
   return ggd;
}

static private void Main(string[] args) {
   int grootsteGD = GrootsteGemeneDeler();
   Console.WriteLine($"de grootste gemene deler is {grootsteGD}");
}

Geef het eerste getal: 18
Geef het tweede getal: 12
De grootste gemene deler is 6

Hetzelfde programma, nu wel met pure methode:

static private int GrootsteGemeneDeler(int get1, int get2) { // OK: gebruik parameters
   int ggd = Math.Min(get1, get2);
   while (get1 % ggd != 0 || get2 % ggd != 0) {
      ggd--;
   }
   return ggd;
}

static private void Main(string[] args) {
   Console.Write("Geef het eerste getal: ");
   int getal1 = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
   Console.Write("Geef het tweede getal: ");
   int getal2 = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
   int grootsteGD = GrootsteGemeneDeler(getal1, getal2);
   Console.WriteLine($"de grootste gemene deler is {grootsteGD}");
}

Optionele parameters

Voorbeeld met achteraan drie optionele parameters (merk op: optionele parameters moeten achteraan de parameterlijst staan):

private static string OrderDetails(string verkoper, string product, decimal prijs, string klant = null, int aantal = 1, int kortingPerc = 0)
{
   return $@"
Verkoper: {verkoper}
Klant: {(klant == null ? "(onbekend)" : klant)}
Verkoop: {aantal} x {product}
Korting: {(kortingPerc == 0 ? "geen" : kortingPerc + "%")}
Te betalen: {Math.Round(prijs * aantal * (100 - kortingPerc) / 100, 2)} euro";
}

Als je geen waarde meegeeft bij de method call, wordt de opgegeven standaardwaarde genomen. Volgende method oproep is dus geldig:

Console.WriteLine(OrderDetails("Gift shop", "Red Mug", 12.5m)); // noot: 12.5m is hoe je een decimal literal noteert

Verkoper: Gift shop
Klant: (onbekend)
Verkoop: 1 x Red Mug
Korting: geen
Te betalen: 12,5 euro

Andere voorbeelden van geldige calls:

Console.WriteLine(OrderDetails("Gift shop", "Red Mug", 12.5m, "Sara Kazani"));
Console.WriteLine(OrderDetails("Gift shop", "Red Mug", 12.5m, "Sara Kazani", 3));
Console.WriteLine(OrderDetails("Gift shop", "Red Mug", 12.5m, "Sara Kazani", 3, 20));

Named parameters

Je kan bij een methode oproep met optionele parameters alleen argumenten achteraan weglaten, niet middenin. Dit is dus niet geldig (klant en aantal weggelaten):

Console.WriteLine(OrderDetails("Gift shop", "Red Mug", 12.5m, , , 20)); // FOUT!

Je kan dit oplossen met named parameters:

Console.WriteLine(OrderDetails(verkoper: "Gift shop", product: "Red Mug", prijs: 12.5m, kortingPerc: 20));

Verkoper: Gift shop
Klant: (onbekend)
Verkoop: 1 x Red Mug
Korting: 15%
Te betalen: 10,62 euro

• named parameters maken je code ook leesbaarder

int Som(int a, int b) => a + b;

int Som(int a, int b)
{
   return a + b;
}

public static class MyStringExtensions
{
    // Extension method to count vowels in a string
    public static int MyCountVowels(this string input)
    {
        string[] words = input.ToLower().Split(new char[] { 'a', 'e', 'i', 'o', 'u' }, StringSplitOptions.RemoveEmptyEntries);
        return words.Length - 1;
    }

    // Extension method to encode a string by shifting each character
    public static string MyEncode(this string input)
    {
        string encoded = "";
        foreach (char c in input)
        {
            encoded += Convert.ToChar((int)c + 1);
        }
        return encoded;
    }
}

string sentence = "This is an example sentence.";

int numVowels = sentence.MyCountVowels();
string encoded = sentence.MyEncode();
int encodedNumVowels = sentence.MyEncode().MyCountVowels(); // chaining example

Arrays

Een array is een naam die verwijst naar een genummerde reeks geheugenlocaties, startend bij index 0:

Declaratie en initialisatie

Voorbeelden:

int[] cijfers = new int[6]; // array van 6 ints
string[] namen = new string[20]; // array van 20 strings
bool[] weekdagenOpen = new bool[7]; // array van 7 bools

Je kunt meteen beginwaarden opgeven tussen accolades, gescheiden met komma's:

int[] getallen = { 5, 8, 3, 12, 7 };
double[] kommagetallen = { 1.5, 10.2, 19.85, 3.1415 };
char[] letters = { 'a', 'b', 'c', 'd' };
string[] fruit = { "appel", "banaan", "citroen" };

Arrays aanpassen

Element wijzigen

Je kan geen elementen toevoegen of verwijderen in een array; het aantal elementen is vast. Je kan wel de waarde van een element veranderen:

int[] getallen = new int[5];
getallen[0] = 10;  // zet getal 10 op eerste plaats in array
getallen[2] = 7;   // zet getal 7 op derde plaats in array
getallen[4] = 12;  // zet getal 12 op vijfde (laatste) plaats in array

Arrays gebruiken

Elementwaarde opvragen

Je kunt een waarde uitlezen uit een array op basis van de index van dit element (eerste = index 0):

string[] kleuren = { "blauw", "groen", "rood", "geel" };
string eerste = kleuren[0]; // blauw; eerste element heeft index 0
string tweede = kleuren[1]; // groen; tweede element heeft index 1
string laatste = kleuren[kleuren.Count - 1]; // geel; manier om laatste element op te vragen

Lengte van de array opvragen

Met de lengte wordt het aantal beschikbare plaatsen bedoeld, niet het aantal plaatsen dat effectief een waarde gekregen heeft. Gebruik de Length property:

int[] getallen = new int[7]; // array met 7 plaatsen → lengte is 7
getallen[0] = 10;
getallen[2] = 5;
getallen[5] = 7;
int lengte = getallen.Length;
Console.WriteLine($"De lenget van de array is: {lengte}");

De lengte van de array is: 7

Alle elementen overlopen met for-loop

Gebruik de for-lus als je de index van elk element in de array nodig hebt:

string[] namen = { "Zakaria", "Nelly", "Killian", "Chun" };
for (int i = 0; i < namen.Length; i++)
{
    string naam = namen[i]; // element op index i
    Console.WriteLine($"{i + 1}. {naam}");
}

1. Zakaria
2. Nelly
3. Killian
4. Chun

Alle elementen overlopen met foreach-loop

Gebruik foreach als je de index van de elementen niet nodig hebt:

int[] numbers = { 2, 5, 9, 3, 4, 6, 7 };

foreach (int num in numbers)
{
    Console.WriteLine(num);
}

2
5
9
3
4
6
7

Properties en methodes

zie 02. NET classes - Array klasse
zie 02. NET classes - LINQ extensie methodes voor collecties

Console.Write("Geef een getal: ");
string answer = Console.ReadLine();
try
{
   int number = Convert.ToInt32(answer);
}
catch (FormatException e)
{
   Console.WriteLine("het getal heeft niet het juiste formaat");
}
finally
{
   Console.WriteLine("druk een toets om verder te gaan...");
}

string content;
string folderPath = Environment.GetFolderPath(Environment.SpecialFolder.MyDocuments);
string filePath = System.IO.Path.Combine(folderPath, "myfile.txt");

try {
    content = File.ReadAllText(filePath);
}
catch (FileNotFoundException e)
{
   // bestand niet gevonden
   lblMessage.Content = $"File {filePath} not found";
}
catch (IOException e)
{
   // kan bestand niet lezen
   lblMessage.Content = $"Unable to open {filePath}";
}
catch (Exception e)
{
   // overweeg algemene Exception als fallback
   lblMessage.Content = $"Unknown error reading {filePath}";
}

try {
    string content; // genereert geen excepties; hoort niet in het try-block
    string folderPath = Environment.GetFolderPath(Environment.SpecialFolder.MyDocuments); // genereert geen excepties; hoort niet in het try-block
    string filePath = System.IO.Path.Combine(folderPath, "myfile.txt"); // genereert geen excepties; hoort niet in het try-block
    content = File.ReadAllText(filePath);
} catch (FileNotFoundException e) { // file not found
    lblMessage.Content = $"File {filePath} not found";
} catch (IOException e) { // unable to open for reading
    lblMessage.Content = $"Unable to open {filePath}";
} catch (Exception e) { // use general Exception as fallback
    lblMessage.Content = $"Unknown error reading {filePath}";
}