06. .NET Classes

Op Youtube: objecten & strings

• 0:00 Intro
• 0:45 Math klasse
• 1:03 Random klasse voorbeeld
• 4:10 DispatcherTimer voorbeeld
• 9:22 Canvas / Ellipse / Slider voorbeeld
• 15:32 strings

Overzicht

Audio en video

Overzicht

Er zijn verschillende klassen waarmee je media kan afspelen in .NET:

De meest flexibele oplossing is dus gebruik maken van een externe bibliotheek als WMPLib.

Media toevoegen aan je project

Om media toe te voegen, volg deze stappen:

1. maak een map aan in je project voor de media bestanden via Add, New Folder...
2. drag drop de media bestanden in deze map uit verkenner
3. selecteer bij de properties voor elk media bestand bij Build Action Content en bij Copy to Output Directory Copy always:

Code voorbeelden

Windows sound afspelen

Windows heeft een heel aantal ingebouwde geluidseffecten, die je vrij kan gebruiken in je .NET projecten. De syntax is eenvoudig (zie ook https://www.wpf-tutorial.com/audio-video/playing-audio/):

...
using System.Media;

...
// play the Asterisk Windows sound effet
SystemSounds.Asterisk.Play();

• de bewuste sound moet effect effectief ingeschakeld zijn in Windows en er moet een geluid voor gekozen zijn; hoe je dat moet doen vind je op https://www.windowscentral.com/how-customize-sound-effects-windows-10
• dit werkt enkel met WPF en .NET Framework Console apps, niet met .NET8 Console apps, zie overzicht

.wav file afspelen met SoundPlayer

Behalve starten en stoppen van geluiden biedt SoundPlayer weinig functionaliteit; volume regelen of pauzeren b.v. kan niet.
Schematisch codefragment:

...
using System.Media;

...
string path = System.IO.Path.Combine(AppDomain.CurrentDomain.BaseDirectory, "sounds/test.wav");
SoundPlayer player = new SoundPlayer(path);
player.Load(); // wacht tot het geluid ingeladen is
player.PlaySync(); // PlaySync(): wacht met uitvoeren van de rest van de code tot het geluid afgespeeld is
                   // Play(): speel het geluid af en ga ondertussen verder met de rest van de code
...
player.Stop(); // stop het geluid voortijdig

• dit werkt enkel met WPF en .NET Framework Console apps, niet met .NET8 Console apps

Geluid afspelen met MediaPlayer

Dit is een prima klasse om geluiden af te spelen in WPF toepassingen, met veel functionaliteit als starten, pauzeren, stoppen, volume, balans, detecteren wanneer het geluid gestopt is enz... In Console toepassingen werkt het evenwel niet; daar gebruik je best de Windows Media Player library (zie volgend onderdeel). Let er op dat Windows Media Player ingeschakeld is in Windows:

Schematisch codefragment:

...
using using System.Windows.Media;

...
MediaPlayer mediaPlayer = new MediaPlayer();
mediaPlayer.MediaEnded += MediaPlayer_MediaEnded;
mediaPlayer.Open(new Uri("Music/some-song.mp3", UriKind.Relative));
mediaPlayer.Play();

// callback method when media has finished playing
private void MediaPlayer_MediaEnded(object? sender, EventArgs e)
{
   MessageBox.Show("song has finished");
}

Andere methodes en properties die je kan gebruiken:

mediaPlayer.Pause(); // pauzeer
mediaPlayer.Stop(); // stop
mediaPlayer.Balance = -1; // enkel linkerspeaker
mediaPlayer.Position = new TimeSpan(0, 0, 0, 30); // stel speelpositie in op 30s
mediaPlayer.SpeedRatio = 1.5; // speel 50% sneller
mediaPlayer.Volume = 0.5; // zet volume op 50%

Geluid afspelen met Windows Media Player library

Met de Windows Media Player-library kan je een brede waaier aan audioformaten afspelen in WPF én Console apps. Het bevat functionaliteit om liedjes te starten, pauzeren, het volume te regelen, etc. Let er weer op dat Windows Media Player ingeschakeld is in Windows:

Eerst moet je een referentie naar de library toevoegen aan je project. Dit kan in de Solution Explorer met de rechtermuisknop, “Add Reference...”:

Selecteer onder “COM” in de lijst “Windows Media Player”, en klik OK:

Codefragment (let op de using WPMLib bovenaan):

...
using WMPLib;

...
WMPLib.WindowsMediaPlayer wmPlayer = new WMPLib.WindowsMediaPlayer();
wmPlayer.URL = System.IO.Path.Combine(AppDomain.CurrentDomain.BaseDirectory, "sounds/music.mp3");
wmPlayer.controls.play();

Andere methodes en properties die je kan gebruiken:

wmPlayer.controls.pause(); // pauzeer
wmPlayer.controls.stop(); // stop
wmPlayer.settings.volume = 50; // zet volume op 50%
wmPlayer.settings.mute = true; // muten

• hoewel deze library als wat verouderd gezien wordt, werkt het nog steeds in een brede waaier van toepassingen

Video afspelen met MediaElement WPF control

zie MediaElement WPF control

BitmapImage

Een BitmapImage is een klasse die een in-memory afbeelding voorstelt. Je kunt het gebruiken om een afbeeldingsbestand in te laden en vervolgens weer te geven in een WPF Image-control (zie voorbeeld-code hieronder).

De klasse BitmapImage bevindt zich in de namespace System.Windows.Media.Imaging. Je dient deze namespace dus eerst te importeren (m.b.v. een using-statement), alvorens je deze klasse kunt gebruiken in je code:

using System.Windows.Media.Imaging;

//... rest van je code

Constructie

new BitmapImage(Uri resource);

Code voorbeeld

Afbeelding inladen en weergeven in WPF Image-control:

Uri bitmapSource = new Uri("img/06_dotnetclasses/photo1.jpg", UriKind.Relative); // bestand: img/06_dotnetclasses/photo1.jpg
wpfImage.Source = new BitmapImage(bitmapSource);

Brushes

Een klasse die een aantal Brush-properties bevat die standaardkleuren voorstellen (bv.: Aqua, Blue, Green, ...). Voor een volledig overzicht van alle beschikbare kleuren, zie de documentatie.

Voorbeeld

Instellen van voor- en achtergrondkleur TextBlock-control:

txtHello.Foreground = Brushes.DarkBlue; // donker blauwe tekstkleur
txtHello.Background = Brushes.LightYellow; // licht gele achtergrondkleur

Opmerking: voor algemenere manieren om kleuren te definiëren zie de Color klasse

Clipboard

De klasse Clipboard geeft je toegang tot het klembord van Windows (wordt gebruik bij copy-paste van gegevens).

Methodes

Voorbeelden

Tekst op het klembord plaatsen

Clipboard.SetText("text to be copied");

Tekstuele inhoud van het klembord opvragen

string content = Clipboard.GetText();

Collectie classes

Een collectie is een verzameling gegevens van hetzelfde type met één naam.

Enkele voorbeelden van collecties:

• een string is een verzameling chars
• een ComboBox is een verzameling ComboBoxItems
• een album is een verzameling foto’s
• een namenlijst is een verzameling namen
• de reeks van Fibonacci (1, 1, 2, 3, 5, 8…) is een verzameling getallen
• …

Belangrijk: je kan geen verschillende types (bv. getallen en teksten) mixen in één collectie!
Er bestond vroeger wel een ArrayList waar dat wel mocht, maar dat is slechte stijl en het wordt dan ook niet meer gebruikt.

Alle klassen (behalve Array) zitten in de System.Collections.Generic namespace. Om ze te kunnen gebruiken, moet je dus een using toevoegen:

using System;
using System.Collections.Generic;
...

Overzicht

Array

Deze klasse wordt uitvoerig besproken in 05. Arrays

List<T>

Een List is een collectie van elementen van één bepaald type (string, int, double, ...). Het verschil met een gewone array is dat het aantal elementen onbepaald is.

Declaratie en initialisatie

Algemene syntax:

List<type> naamLijst = new List<type>(); // type is het type van de elementen in de collectie (int, double, string, ...)

Code voorbeelden:

List<int> getallen = new List<int>(); // een lijst van int's
List<bool> myList = new List<bool>(); // een lijst van bool's
List<string> namen = new List<string>(); // een lijst van string's

Je kan meteen een aantal beginwaarden meegeven:

List<int> getallen = new List<int>() { 5, 12, 7, 9, 3 };  // de lijst getallen bevat 5 elementen: 5, 12, 7, 9 en 3

Lijsten aanpassen

één element toevoegen

Je kunt individuele elementen toevoegen met de Add():

List<string> fruit = new List<string>(); // declaratie (nieuwe lijst van string's)
fruit.Add("appel"); // lijst bevat 1 element
fruit.Add("banaan"); // lijst bevat 2 elementen
fruit.Add("citroen"); // lijst bevat 3 elementen

lijsten samenvoegen

Je kan de elementen van een tweede lijst toevoegen met AddRange():

List<string> fruit = new List<string>() { "appel", "banaan", "citroen" }; // eerste lijst
List<string> nogmeerfruit = new List<string>() { "peer", "kiwi" }; // tweede lijst
fruit.AddRange(nogmeerfruit); // fruit is nu "appel", "banaan", "citroen", "peer", "kiwi"

element wijzigen

Elementen wijzigen doe je eenvoudig met een toewijzing (=). Code voorbeeld:

List<int> getallen = new List<int>() { 4, 8, 3 }; // lijst is 4, 8, 3
getallen[1] = 5; // tweede element wijzigen naar 5, lijst is nu: 4, 5, 3

één element verwijderen

Je kan een element verwijderen op basis van de waarde met Remove() (enkel de eerst gevonden waarde zal verwijderd worden):

List<int> getallen = new List<int>() {2, 5, 7, 5 }; // inhoud van de lijst: 2, 5, 7, 5
getallen.Remove(5); // verwijder element met waarde 5 (enkel eerste); inhoud van de lijst: 2, 7, 5

Je kan een element ook verwijderen op basis van de index met RemoveAt():

List<int> getallen = new List<int>() {2, 5, 7, 5 }; // inhoud van de lijst: 2, 5, 7, 5
getallen.RemoveAt(2); // verwijder het derde element; de lijst is nu 2, 5, 5

alle elementen verwijderen

Met de methode Clear(), kan je alle elementen uit de lijst verwijderen:

List<int> getallen = new List<int>() { 2, 5, 7, 5 }; // inhoud van de lijst: 2, 5, 7, 5
getallen.Clear(); // de lijst is nu leeg

Lijsten gebruiken

elementwaarde opvragen

Je kunt een element uit een lijst opvragen op basis van de index van het element, startend vanaf 0. Code voorbeeld:

List<string> kleuren = new List<string>() { "rood", "groen", "blauw" };
string eerste = kleuren[0]; // eerste element heeft index 0
Console.WriteLine($"Het eerste element is: {eerste}");
Console.WriteLine($"Het tweede element is: {kleuren[1]}");
string laatste = kleuren[kleuren.Count - 1]; // manier om laatste element op te vragen
Console.WriteLine($"Het laatste element is: {laatste}");

Het eerste element is: rood
Het tweede element is: groen
Het laatste element is: blauw

aantal elementen opvragen

Met de property Count kan je het aantal elementen dat op dat moment in de List zit opvragen:

List<int> getallen = new List<int>() { 2, 5, 8 };
Console.WriteLine(getallen.Count); // Count property

3

⚠️ voor arrays gebruik je Length, bij lijsten gebruik je Count

alle elementen overlopen met for-loop

Indien je de index (positie) van het element in de lijst nodig hebt.

List<string> namen = new List<string>() { "Zakaria", "Nelly", "Killian", "Chun" };

for (int i = 0; i < namen.Count; i++)
{
    string naam = namen[i];
    Console.WriteLine($"{i + 1}. {naam}");
}

1. Zakaria
2. Nelly
3. Killian
4. Chun

alle elementen overlopen met foreach-loop

Indien je de index (positie) van het element niet nodig hebt kan je foreach gebruiken:

List<string> namen = new List<string>() { "Zakaria", "Nelly", "Killian", "Chun" };

foreach (string naam in namen)
{
    Console.WriteLine(naam);
}

Zakaria
Nelly
Killian
Chun

nagaan of element voorkomt in lijst

Met de methode Contains() kan je nagaan of een element voorkomt in een lijst. De methode stuurt true terug indien de meegegeven waarde zich in de lijst bevindt:

List<string> fruit = new List<string>() { "appel", "banaan", "citroen" };

bool gevonden = fruit.Contains("citroen"); // ga na of het woord "citroen" in de lijst voorkomt
if (gevonden)
{
    Console.WriteLine("Het element komt wel in de lijst voor");
}
else
{
    Console.WriteLine("Het element komt niet in de lijst voor.");
}

Het element komt in de lijst voor

lijst sorteren

De methode Sort() sorteert de elementen in een lijst in oplopende volgorde (van klein naar groot, of voor tekst alfabetische van 'a' tot 'z'):

List<int> getallen = new List<int>() { 7, 3, 9, 5 };

getallen.Sort(); // sorteer de elementen in de lijst (volgorde van elementen in lijst zélf verandert!)
foreach (int getal in getallen)
{
    Console.WriteLine(getal);
}

3
5
7
9

elementen in een lijst samenvoegen tot één string

Gebruik string.Join() om elementen van een list samen te voegen tot één string. Het eerste argument is de "lijm" tussen elementen:

List<int> getallen = new List<int>() { 7, 3, 9, 5 };

Console.WriteLine(string.Join(" - ", getallen));

7 - 3 - 9 - 5

Lijsten vs arrays

Er zijn nogal wat syntactische verschillen. Een overzichtstabel:

Vergelijkend voorbeeld met een aantal typische methodes:

string tekst = "aap noot mies";
string[] woorden = tekst.Split(' ');
Console.WriteLine($"deze tekst bevat {woorden.Length} woorden");
if (woorden.Contains("aap")) Console.WriteLine("de woorden bevatten \"aap\"");
Array.Sort(woorden);
Console.WriteLine($"de woorden, alfabetisch: {string.Join(" - ", woorden)}");

deze tekst bevat 3 woorden
de woorden bevatten "aap"
de woorden, alfabetisch: aap - mies - noot

List<int> cijfers = new List<int>();
cijfers.Add(7);
cijfers.Add(1);
cijfers.Add(-3);
Console.WriteLine($"deze lijst bevat {cijfers.Count} getallen");
if (cijfers.Contains(1)) Console.WriteLine("de lijst bevat de waarde 1");
cijfers.Sort();
Console.WriteLine($"cijfers (van laag naar hoog): {string.Join(", ", cijfers)}");

deze lijst bevat 3 getallen
de lijst bevat de waarde 1
cijfers (van laag naar hoog): -3, 1, 7

array of lijst?

Lijsten zijn zeker makkelijker in gebruik en flexibeler dan arrays. Arrays nemen dan weer een vaste geheugenruimte in, terwijl voor lijsten bij elke toevoeging nieuw geheugen moet gezocht worden, waardoor ze een stuk trager zijn. Dus:

• gaat het om een vast aantal elementen? → gebruik een array
• gaat het om heel veel elementen? → gebruik een array
• is performantie belangrijk? → gebruik een array
• in alle andere gevallen → gebruik een lijst

Stack<int> stack = new Stack<int>(new int[] { 4, 8, 11 });
int val1 = stack.Pop(); // 11
int val2 = stack.Pop(); // 8
stack.Push(23);
int val3 = stack.Pop(); // 23
int val4 = stack.Pop(); // 4
int val5 = stack.Pop(); // FOUT! stack is leeg

Queue<int> queue = new Queue<int>(new int[] { 4, 8, 11 });
int val1 = queue.Dequeue(); // 4
int val2 = queue.Dequeue(); // 8
queue.Enqueue(23);
int val3 = queue.Dequeue(); // 11
int val4 = queue.Dequeue(); // 23
int val5 = queue.Dequeue(); // FOUT! queue is leeg

HashSet<string> set = new HashSet<string>(new string[] { "banaan", "appel" });
set.Add("banaan");
set.Add("citroen");
set.Add("banaan");
set.Add("banaan");
set.Add("appel");
set.Add("appel");
set.Add("peer");
Console.WriteLine(string.Join(", ", set));

banaan, appel, citroen, peer

Dictionary<string, int> dict1 = new Dictionary<string, int> { { "aap", 6 }, { "noot", 3 }, { "mies", -7 } };
dict1["tuin"] = 11; // voeg een nieuw key-value paar toe
dict1.Remove("mies"); // verwijder een key-value paar
dict1["noot"] = 4; // verander de waarde van ene key-value paar
Console.WriteLine($"Dictionary 1 bevat key \"noot\": {(dict1.Keys.Contains("noot") ? "ja" : "nee")}"); // controleer of key bestaat
Console.WriteLine($"Dictionary 1 bevat waarde 3: {(dict1.Values.Contains(3) ? "ja" : "nee")}"); // controleer of value bestaat
foreach (KeyValuePair<string, int> item in dict1)
{
    Console.WriteLine($"Key: {item.Key}, Value: {item.Value}");
}

Dictionary 1 bevat key "noot": ja
Dictionary 1 bevat waarde 3: ja
Key: aap, Value: 6
Key: noot, Value: 4
Key: tuin, Value: 11

string[] fruits = { "apple", "pear", "grape", "banana", "banana", "jackfruit", "banana" };
string[] fruitsLength5 = fruits.Where(f => f.Length == 5).ToArray(); // { "apple", "grape" }
int[] fruitLengths = fruits.Select(f => f.Length).ToArray(); // { 5, 4, 5, 6, 9 }
bool containsBanana = fruits.Any(f => f == "banana"); // true
int numBananas = fruits.Count(f => f == "banana"); // 3
string firstLength7 = fruits.FirstOrDefault(f => f.Length == 7); // null
string[] fruitsUnique = fruits.Distinct().ToArray(); // { "apple", "pear", "grape", "banana", "jackfruit" }
string[] fruitsFirst3 = fruits.Take(3).ToArray(); // { "apple", "pear", "grape" }
string[] fruitsByLength = fruits.Distinct().OrderBy(f => f.Length).ToArray(); // { "pear", "apple", "grape", "banana", "jackfruit" }

int[] numbers = { 3, 8, 1, 5, 10 };
double avg = numbers.Average(); // 5.4
int sum = numbers.Sum(); // 27
int lowest = numbers.Min() // 1
int first = numbers.First() // 3
int last = numbers.Last() // 10

Color

Deze klasse wordt gebruikt voor het werken met (RGB-)kleuren.

Methodes

Voorbeeld

Instellen van voor- en achtergrondkleur Button

Color tekstkleur = Color.FromRgb(227, 227, 227);
btnKlikHier.Foreground = new SolidColorBrush(tekstkleur);

Color achtergrondkleur = Color.FromRgb(11, 212, 21);
btnKlikHier.Background = new SolidColorBrush(achtergrondkleur);

Console

Met de klasse Console is het mogelijk om tekst naar de console te schrijven en invoer van de gebruiker uit de console uit te lezen (basis I/O).

Properties en methodes

Waarde schrijven

Tekst schrijven op één regel

Console.Write("a");
Console.Write("b");
Console.Write("c");

abc

Tekst schrijven over meerdere regels

Console.WriteLine("a");
Console.WriteLine("b");
Console.WriteLine("c");

a
b
c

Waarde inlezen

Tekst inlezen en weergeven in de console

Console.Write("Voer je naam in: "); // vraag om de naam van de gebruiker (blijf op zelfde lijn)
string naam = Console.ReadLine();   // lees de naam in en sla deze op in een variabele

Console.WriteLine($"Hallo, {naam}"); // schrijf een boodschap naar de console

Getal inlezen

Console.ReadLine() geeft altijd een tekst terug; als je een getal wil, moet je het converteren met Convert.ToInt32() (gehele getallen) of Convert.ToDouble() (kommagetallen):

Console.Write("Geef een aantal in: ");
int aantal = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());   // zet de tekst om naar een geheel getal met Convert.ToInt32()
Console.Write("Geef een prijs in: ");
double prijs = Convert.ToDouble(Console.ReadLine());   // zet de tekst om naar een kommagetal met Convert.ToInt32()

Karakter inlezen met weergave

Console.Write("Wil je verder gaan? [j/n]: ");
char keuze = Console.ReadKey().KeyChar;
Console.WriteLine($"\nJe koos: {keuze}");

Karakter inlezen zonder weergave

Console.Write("Wil je verder gaan? [j/n]: ");
char keuze = Console.ReadKey(true).KeyChar; // true → karakter wordt niet weergegeven in console
Console.WriteLine($"\nJe koos: {keuze}");

Soms wordt dit ook gebruikt om met het vervolg van het programma te wachten tot de gebruiker een toets indrukt:

Console.WriteLine("druk een toets om verder te gaan...");
Console.ReadKey(true); 

Console kleuren

Met de properties ForegroundColor en BackgroundColor kan je de tekstkleur, respectievelijk de achtergrondkleur van de uitvoer in de console instellen.

Console.ForegroundColor = ConsoleColor.Red; // rode tekstkleur
Console.BackgroundColor = ConsoleColor.White; // witte achtergrond

Console.WriteLine("Hello, World!");

Om opnieuw de oorspronkelijke tekst- en achtergrondkleur in te stellen, maak je gebruik van de methode ResetColor():

Console.ResetColor();

Console wissen

Om het console-venster leeg te maken, maak je gebruik van de Clear()-methode:

Console.Clear(); // wis de inhoud van het console-venster

Console karaktersets

Standaard kan je in de console alleen de eerste 127 ASCII karakters gebruiken (zie b.v. asciitable.com ). Andere karakters worden fout weergegeven:

Console.WriteLine("A 1 +"); // gewone ASCII karakters worden correct weergegeven
Console.WriteLine("∑ → ◈"); // andere karakters worden fout weergegeven

A 1 +
S ⸮ ?

Om speciale karakters correct weer te geven, moet je Console.OutputEncoding instellen:

Console.OutputEncoding = Encoding.UTF8; // stel utf-8 karakterset in
Console.WriteLine("A 1 +");
Console.WriteLine("∑ → ◈"); // andere karakters worden nu ook correct weergegeven

A 1 +
∑ → ◈

Merk op: zelfs dan kunnen karakters soms verkeerd of anders weergegeven worden, afhankelijk van de beschikbare lettertypes, en zeker bij emoji's.

Console.OutputEncoding = Encoding.UTF8;
Console.WriteLine("✂ ✍ ✈ ☀");

Convert

De klasse Convert wordt gebruikt om waarden van verschillende types om te zetten naar een ander data-type (bv.: van string naar int).

Methodes

Code voorbeelden

ToChar

char letter = Convert.ToChar("a"); // string naar char
char letter2 = Convert.ToChar(65); // int naar char (ASCII-waarde → 'A')

ToDouble

double kommagetal = Convert.ToDouble("3.14"); // string naar double

ToInt32

int a = Convert.ToInt32("15"); // string naar int
int b = Convert.ToInt32(3.14); // double naar int → afronding (b = 3)
int c = Convert.ToInt32(3.91); // double naar int → afronding (c = 4)

Opmerking: wanneer je een kommagetal (double) omzet naar een geheel getal (int), wordt het getal wiskundig afgerond (d.w.z. < 0.5 naar beneden, >= 0.5 naar boven)

ToString

string str1 = Convert.ToString('a');        // char → string "a"
string str2 = Convert.ToString(32);         // int → string "32"
string str3 = Convert.ToString(3.1415);     // double → string "3.1415"

DateTime

Deze klasse laat toe te werken met datum en tijd.

Aanmaken

Codevoorbeelden:

// enkel datum informatie: jaar, maand, dag
DateTime someDay = new DateTime(2024, 09, 25);

// datum & tijd informatie: jaar, maand, dag, uren, minuten, seconden
DateTime someDayAndTime = new DateTime(2024, 09, 25, 7, 45, 30);

// shortcut om de huidige datum toe te kennen, b.v. 2024-11-05 00:00:00
DateTime today = DateTime.Today;

// shortcut om de huidige datum én tijd toe te kennen, b.v. 2024-11-05 15:45:30.123
DateTime now = DateTime.Now;

Jaar, maand en andere eigenschappen

Codevoorbeelden:

DateTime now = DateTime.Now;
int year = now.Year;
int month = now.Month;
int day = now.Day;
int hour = now.Hour;
int minute = now.Minute;
int second = now.Second;
int weekDay = (int)now.DayOfWeek; // 0 = zondag, 1 = maandag...

Datum of tijd aanpassen

Positief argument telt bij, negatief argument trekt af:

DateTime now = DateTime.Now;
DateTime oneSecondLater = now.AddSeconds(1);
DateTime oneMinuteLater = now.AddMinutes(1);
DateTime oneHourLater = now.AddHours(1);
DateTime tomorrow = now.AddDays(1);
DateTime yesterday = now.AddDays(-1);
DateTime oneMonthLater = now.AddMonths(1);
DateTime oneYearLater = now.AddYears(1);
DateTime oneYearBefore = now.AddYears(-1);

DatumTijdsverschillen: TimeSpan

Verschillen tussen datumtijden leveren een TimeSpan instantie op:

DateTime start = new DateTime(2024, 10, 05, 10, 0, 0);
DateTime end = DateTime.Now;
TimeSpan difference = end - start;

// toon het verschil in dagen, uren en minuten
Console.WriteLine($"Het verschil is {difference.Days} dagen, {difference.Hours} uren en {difference.Minutes} minuten");

// toon het verschil in minuten
Console.WriteLine($"Het verschil uitgedrukt in minuten is {difference.TotalMinutes} minuten.");

Geformatteerde weergave

De omzetting naar een leesbare weergave kan met een format specifier, die je meegeeft met ToString():

DateTime todayAndNow = DateTime.Now;
Console.WriteLine($"Short date format: {todayAndNow.ToString("d")}");
Console.WriteLine($"Long date format: {todayAndNow.ToString("D")}");
Console.WriteLine($"Custom date format 1: {todayAndNow.ToString("dd/MM/yyyy")}");
Console.WriteLine($"Custom date format 2: {todayAndNow.ToString("dd/MM/yyyy hh:mm:ss")}");

Je kan het ook rechtstreeks in string interpolatie gebruiken:

Console.WriteLine($"Short date format (e.g. 25/09/24): {todayAndNow:d}");
Console.WriteLine($"Long date format (e.g. woensdag 25 september 2024): {todayAndNow:D}");
Console.WriteLine($"Custom date format 1 (e.g. 25/09/24): {todayAndNow:dd/MM/yyyy}");
Console.WriteLine($"Custom date format 2 (e.g. 25/09/2024 01:22:18): {todayAndNow:dd/MM/yyyy hh:mm:ss}");

Short date format: 25/11/2024
Long date format: maandag 25 november 2024
Custom date format 1: 25/11/2024
Custom date format 2: 25/11/2024 03:18:21

Voor een volledige lijst codes, zie b.v. https://www.c-sharpcorner.com/blogs/date-and-time-format-in-c-sharp-programming1

Environment

De klasse Environment biedt een aantal properties en methodes aan om informatie te verkrijgen over de omgeving waarin de applicatie wordt uitgevoerd (locale, besturingssysteem, ...).

Properties en methodes

Code voorbeelden

Platform-onafhankelijke NewLine (Windows/Linux/Mac OSX/...)

Console.Write($"Regel 1{Environment.NewLine}Regel 2");

Regel 1
Regel 2

Pad naar Desktop opvragen

string pathToDesktop = Environment.GetFolderPath(Environment.SpecialFolder.Desktop);
Console.log($"Pad naar mijn desktop: {pathToDesktop}");

Pad naar mijn desktop: C:\Users\rogie\Desktop

Programma afsluiten

Environment.Exit(0);

Opmerking: het argument (0) wordt een exit-code genoemd. Een exit-code van 0 geeft aan dat het programma succesvol (zonder errors) beëindigd is. Een exit-code verschillend van 0, wordt gebruikt om aan te geven dat er tijdens de uitvoer van het programma iets foutgelopen is. De waarde duidt dan het type fout aan (zelfgekozen).

int[] scores = new int[] { 97, 54, 92, 81, 60 };

// Define the query expression.
int[] scoresAbove80 =
    (from score in scores
    where score > 80
    select score).ToArray();

// Execute the query.
Console.Write(string.Join(", ", scoresAbove80));

97, 92, 81

Math

De klasse Math bevat tal van wiskundige methodes en properties.

Properties en methodes

Voorbeelden

Berekening oppervlakte cirkel (m.b.v. PI)

int straal = 5;
double oppervlakte = straal * straal * Math.PI;

Console.WriteLine($"De oppervlakte bedraagt: {oppervlakte}");

De oppervlakte bedraagt: 78,5398163397448

Wiskundige methodes

double a = Math.Ceiling(3.14); // resultaat: 4.0
double b = Math.Floor(3.14);   // resultaat: 3.0
double c = Math.Pow(5, 2);     // resultaat: 5² = 25
double d = Math.Round(3.1415, 2); // resultaat: 3.14 (afgerond tot op 2 cijfers na de komma)
double e = Math.Sqrt(16); // resultaat: vierkantswortel 16 = 4
int grootste = Math.Max(25, 12); // resultaat: grootste → 25
int kleinste = Math.Min(30, 15); // resultaat: kleinste → 15

Console.WriteLine($"a: {a}");
Console.WriteLine($"b: {b}");
Console.WriteLine($"c: {c}");
Console.WriteLine($"d: {d}");
Console.WriteLine($"e: {e}");
Console.WriteLine($"grootste: {grootste}");
Console.WriteLine($"kleinste: {kleinste}");

a: 4
b: 3
c: 25
d: 3,14
e: 4
grootste: 25
kleinste: 15

MessageBox

Een MessageBox is een dialoogvenster dat een boodschap voor de gebruiker bevat (bv.: een foutmelding, een bevestiging van een actie, ...).

Methodes

Code voorbeelden

Eenvoudig dialoogvenster

MessageBox.Show("Hello, World!");

Dialoogvenster met icoon

MessageBoxResult result = MessageBox.Show("Het bestand is opgeslagen", "", MessageBoxButton.OK, MessageBoxImage.Information);

OK/Cancel ialoogvenster

MessageBoxResult result = MessageBox.Show(
   "Je wijzigingen gaan mogelijks verloren. Ben je zeker dat je wil afsluiten?",
   "WAARSCHUWING",
   MessageBoxButton.OKCancel,
   MessageBoxImage.Exclamation
);
if (result == MessageBoxResult.OK)
{
    Environment.Exit(0);
}

Random

Met de klasse Random kan je een willekeurige waarde (getal) genereren.

Constructie

Random rnd = new Random();

Methodes

Code voorbeeld

Willekeurig getal van 1 tot en met 20

Random rnd = new Random();
int getal1 = rnd.Next(1, 21); // de bovengrens (21) is exclusief!!!
int getal2 = rnd.Next(1, 21); // de bovengrens (21) is exclusief!!!

Console.WriteLine($"Random getal 1: {getal1}");
Console.WriteLine($"Random getal 2: {getal2}");

Random getal 1: 15
Random getal 2: 6

Opmerking: de bovengrens is exclusief. Dat betekent dat het gegenereerde getal steeds strikt kleiner zal zijn dan de opgegeven bovengrens. Wil je bv. een willekeurig getal berekenen van 1 t.e.m. 5, gebruik je de parameters Next(1, 6).

String

De String klasse is een zogenaamde wrapper class, of uitbreiding van het string type. Beiden zijn uitwisselbaar; deze fragmenten zijn dus gelijkwaardig:

// de "string" notatie krijgt de voorkeur
string[] arr1 = new string[] { "blauw", "rood", "groen" };
string samengevoegd = string.Join(", ", arr1);

// de "String" notatie is technisch gelijkwaardig
String[] arr1 = new String[] { "blauw", "rood", "groen" };
String samengevoegd = String.Join(", ", arr1);

→ de eerste notatie is gebruikelijker; kwestie van gewoonte

Properties en methodes

String's vergelijken

Je kunt string's op twee verschillende maniere vergelijken:

• met behulp van de ==-operator (true indien beide string's dezelfde zijn, anders false)
• met de methode CompareTo, return-waarden:
  • −1 indien de string kleiner is dat de gegeven string
  • 0 indien beide string's gelijk zijn aan elkaar
  • 1 indien de string groter is dan de gegeven string

string str1 = "banaan";
string str2 = "banaan";
string str3 = "citroen";
string str4 = "appel";

bool test1 = str1 == str2; // true; "banaan" is gelijk aan "banaan"
int test2 = str1.CompareTo(str2); // 0; "banaan" is gelijk aan "banaan"
int test3 = str1.CompareTo(str3); // −1; "banaan" komt alfabetisch vóór "citroen"
int test4 = str1.CompareTo(str4); // 1; "banaan" komt alfabetisch ná "appel"

Code voorbeelden

Lengte bepalen

De lengte bepaal je met de Length property

string str1 = "Now have that tasty morning burger.";
int len = str1.Length; // 35, dus inclusief spaties, leestekens enz...

Trimmen

Trimmen betekent karakters links en/of rechts wegsnijden:

// karakters trimmen aan het begin en einde
string str1 = "  ,Guitar, drum, Bass,. ";
str1 = str1.Trim(); // ",Guitar, drum, Bass,."
str1 = str1.Trim(new char[] { ',', '.' }); // "Guitar, drum, Bass"

Controle op deelstrings

string str2 = "Now have that tasty morning burger.";
int int1 = str1.IndexOf("at"); // 11
int int2 = str1.IndexOf('z'); // -1; not found
int int3 = str1.LastIndexOf('e'); // 32
bool bool1 = str1.StartsWith("No"); // true
bool bool2 = str1.Contains("that"); // true
bool bool3 = str1.Contains('X'); // false

Tekst vervangen, omzetten, inkorten

string str1 = "Hey hey hey, please DO NOT touch that!";
string str2 = str1.Substring(0, 21); // "Hey hey hey, please DO"
string str3 = str1.ToLower(); // "hey hey hey, please do not touch that!"
string str4 = str1.ToUpper(); // "HEY HEY HEY, PLEASE DO NOT TOUCH THAT!"
string str4 = str1.Replace("hey", "yo"); // "Hey yo yo, please DO NOT touch that!!" → hoofdlettergevoelig, vervangt alle

Nagaan of een string leeg is

Gebruik string.IsNullOrEmpty():

string str1 = "test";
bool bool1 = string.IsNullOrEmpty(str1); // False

string str2 = null;
bool bool2 = string.IsNullOrEmpty(str2); // True

string str3 = "";
bool bool3 = string.IsNullOrEmpty(str3); // True

string str4 = " ";
bool bool4 = string.IsNullOrEmpty(str4); // False - een spatie is geen lege string!

Je kan dit gebruiken om na te gaan of de gebruiker een TextBox heeft ingevuld

if (string.IsNullOrEmpty(txtNaam))
{
   lblFoutboodschap.Content = "Dit veld is verplicht";
}
else
{
   lblFoutboodschap.Content = "";
}

of korter met de ternaire operator:

lblFoutboodschap.Content = string.IsNullOrEmpty(txtNaam) ? "Dit veld is verplicht" : "";

Lijst of array samenvoegen tot een string, gescheiden door een tekst

Gebruik string.Join(). Voorbeeld voor een lijst:

List<string> fruit = new List<string>() { "appel", "banaan", "citroen", "peer" };
string reeks = string.Join(" - ", fruit);
Console.WriteLine(reeks);

appel - banaan - citroen - peer

Voorbeeld voor een array:

int[] getallen = { 5, 7, 12, 8, 3 }; // → int[] array
string samengevoegd = string.Join(", ", getallen); // "5, 7, 12, 8, 3" → één string
Console.WriteLine(samengevoegd);

5, 7, 12, 8, 3

String splitsen naar een array

rond spaties

string zin = "dit is een zin met meerdere woorden";
string[] woorden = zin.Split(' '); // verdeel zin in woorden
foreach (string woord in woorden)
{
   Console.WriteLine(woord);
}

dit
is
een
zin
met
meerdere
woorden

rond een karakterlijst

Je kan als parameter van Split() een array van karakters opgeven waarrond gesplitst moet worden:

string txt = "0477/234.56.78"; // → één string
string[] parts2 = txt.Split(new char[] { '/', '.' }); // { "0477", "234", "56", "78" } → string[] array

Timer classes

Timers bieden de mogelijkheid de uitvoering van statements te plannen.

Stopwatch

Een stopwatch is een tijdsmeter die je kan starten, stoppen en resetten.

Properties en methodes

Codevoorbeeld

Stopwatch stopwatch = new Stopwatch();
stopwatch.Start();
Console.WriteLine("Timer is gestart. Druk een toets...");
Console.ReadKey(true);
TimeSpan elapsed = stopwatch.Elapsed; // verstreken tijdsspanne
stopwatch.Stop();
Console.WriteLine($"Timer is gestopt. De verstreken tijd is {elapsed.Seconds}.{elapsed.Milliseconds}s");
Console.ReadKey();

Timer is gestart. Druk een toets...
Timer is gestopt. De verstreken tijd is 2.47s

DispatcherTimer

Hiermee kan je een teller maken die een methode uitvoert met vaste tussentijden.

Properties, methodes en events

Codevoorbeeld

Een eenvoudige WPF teller die met een knop kan gestart worden, XAML:

<TextBlock x:Name="txtCount" Text="0" .../>
<Button x:Name="btnStart" Content="start" Click="BtnStart_Click"... />

De C# code-behind:

private int ticks;
private DispatcherTimer timer;

public MainWindow()
{
    InitializeComponent();
    ticks = 0; // zet teller op 0
    timer = new DispatcherTimer(); // maak teller aan
    timer.Interval = TimeSpan.FromMilliseconds(200); // tijdsspanne tussen twee ticks is 200 milliseconden
    timer.Tick += DoSomething; // voer deze methode bij elke tick uit
}

private void BtnStart_Click(object sender, RoutedEventArgs e) {
   timer.Start(); // start de teller als op de OK-knop geklikt wordt
}

private void DoSomething(object sender, EventArgs e)
{
    // elke 200 milliseconden uitgevoerd
    // ...
    ticks++;
    txtCount.Content = ticks;
}