03. selecties

Op Youtube

Deze video maakt deel uit van de IIP playlist van de Youtube channel van Rogier van der Linde.

Let op: deze video's zijn al een paar jaar oud, dus hier en daar kunnen kleine afwijkingen voorkomen met deze cursus, die wel altijd up-to-date is.

• 0:00 Intro
• 0:15 relationele operatoren
• 1:33 logische en relationele operatoren demo
• 5:22 ASCII karakterset
• 9:50 strings vergelijken met CompareTo()
• 11:47 soorten selectie structuren
• 12:46 IF en IF ELSE demo
• 14:35 ternaire operator
• 16:56 IF ELSE IF ELSE demo
• 25:10 samenvattende demo: WPF raadspel

Operatoren

Relationeel

Relationele operatoren worden gebruikt om twee waarden met elkaar te vergelijken. Het resultaat van een vergelijking is altijd een boolean (bool).

Logisch

Dit zijn operatoren op booleans (waar/niet waar), en hebben zelf ook weer een boolean als resultaat (waar/niet waar). Overzicht:

Alle mogelijke combinaties (men noemt dit waarheidstabellen):

Voorbeelden

int a = 10;
int b = 5;
bool test1 = (a > b) && (b >= 0); // true
bool test2 = (a < b) || (b < 0); // false
bool test3 = !(a == b); // true
bool test4 = !test1; // false
bool test5 = test1 && test3; // true

string username = "User123";
bool isValidUsername = username.Length >= 6 && !username.Contains(" "); // true
bool isLowercase = username.ToLower() == username; // false

char ch1 = 'B';
bool isLowerLetter = ch1 >= 'a' && ch1 <= 'z'; // false
bool isUpperLetter = ch1 >= 'A' && ch1 <= 'Z'; // true
bool isLetter = isLowerLetter || isUpperLetter; // true
bool isVowel = "aeiou".Contains(ch1.ToString().ToLower()); // false
bool isConsonant = !isVowel; // true

Selectie-structuren

Met behulp van selectie-structuren kan je bepalen welk(e) statement(s) moet(en) uitgevoerd worden op basis van een voorwaarde (= conditie).

IF-selectie

Indien de voorwaarde true oplevert, worden de statements binnen de accolades uitgevoerd.

if (voorwaarde)
{
   // statements indien waar
}

Code voorbeeld:

int getal = 10;

if (getal > 5)
{
   Console.WriteLine("Het getal is groter dan 5");
}

Het getal is groter dan 5

IF ELSE-selectie

Indien de voorwaarde true oplevert, worden de statements binnen het if-blok uitgevoerd. In het andere geval, worden de statements binnen het else-blok uitgevoerd.

if (voorwaarde)
{
   // statements indien waar
}
else
{
   // statements indien niet waar
}

Code voorbeeld:

int leeftijd = 15;

if (leeftijd >= 18)
{
   Console.WriteLine("Je bent oud genoeg om te stemmen");
}
else
{
   Console.WriteLine("Je bent nog niet oud genoeg om te stemmen");
}

Je bent nog niet oud genoeg om te stemmen

Multiple IF ELSE-selectie

De multiple IF – ELSE structuur is een uitbreiding op de gewone IF ELSE-structuur, waarbij je meerdere voorwaarden controleert:

if (voorwaarde1)
{
   // instructies indien voorwaarde1 waar
}
else if (voorwaarde2)
{
   // instructies indien voorwaarde2 waar
}
else if (voorwaarde3)
{
   // instructies indien voorwaarde3 waar
}
else
{
   // instructies in alle andere gevallen
}

Opmerking: het laatste else-blok is optioneel.

Code voorbeeld:

string maand = "sep";

if (maand == "feb")
{
   Console.WriteLine("Deze maand telt 28 dagen");
}
else if (maand == "apr" || maand == "jun" || maand == "sep" || maand == "nov")
{
   Console.WriteLine("Deze maand telt 30 dagen");
}
else
{
   Console.WriteLine("De maand telt 31 dagen");
}

Deze maand telt 30 dagen

SWITCH-CASE selectie

Bij een switch-case selectie wordt een variabele vergeleken met een reeks waarden, waarna de bijhorende instructies uitgevoerd worden.

switch (variabele)
{
   case (waarde 1): instructie 1; break;
   case (waarde 2): instructie 2; break;
   case (waarde 3): instructie 3; break;
   ...
   case (waarde N): instructie N; break;
   default: instructie N+1;
}

Opmerking: het default-label zal uitgevoerd worden indien de waarde van de variabele met geen enkele case-waarde overeenkomt. Het opnemen van een default-label is optioneel.

Code voorbeeld:

int dagNummer = 4;

switch (dagNummer)
{
   case 1: Console.Write("maandag"); break;
   case 2: Console.Write("dinsdag"); break;
   case 3: Console.Write("woensdag"); break;
   case 4: Console.Write("donderdag"); break;
   case 5: Console.Write("vrijdag"); break;
   case 6: Console.Write("zaterdag"); break;
   case 7: Console.Write("zondag"); break;
   default: Console.WriteLine("Ongeldig dagnummer!"); break;
}

Console.WriteLine(" is een hatelijke dag");

donderdag is een hatelijke dag

Zonder break zal het springen naar de volgende case:

int dagNummer = 4;

switch (dagNummer)
{
    case 1:
    case 2:
    case 3:
    case 4:
    case 5:
        Console.WriteLine($"Dag {dagNummer} is een weekdag.");
        break;
    case 6:
    case 7:
        Console.WriteLine($"Dag {dagNummer} is een weekenddag.");
        break;

    default:
        Console.WriteLine($"{dagNummer} is onngeldig!");
        break;
}

dag 4 is een weekdag.

Ternaire operator

De ternaire operator is een verkorte notatie om een keuze te maken tussen twee waarden, op basis van een voowaarde.

voorwaarde ? waarde-als-true : waarde-als-false

int getal1 = 10;
int getal2 = 15;

int grootste = getal1 > getal2 ? getal1 : getal2;

Console.WriteLine($"Het grootste getal is: {grootste}");

Het grootste getal is: 15

Opmerking: bovenstaande code is equivalent aan onderstaande if-else-structuur:

int getal1 = 10;
int getal2 = 15;

int grootste;

if (getal1 > getal2)
{
   grootste = getal1;
}
else
{
   grootste = getal2;
}

Console.WriteLine($"Het grootste getal is: {grootste}");

Het grootste getal is: 15

string userName = null;
if (user != null) { // user may be null
   userName = user.Name;
}

string userName = user?.Name; // null als user null is, anders user.Name

string btwNumber = persons?[0].Partner?.Company?.VatNumber; // null als ergens een null voorkomt

string hello = $"welcome {name ?? " stranger"}";

string name = user?.Name ?? " stranger";

Scope

De scope is het bereik waarbinnen een variabele beschikbaar is. Het is heel eenvoudig: een variabele bestaat enkel binnen de accolades waar het gedeclareerd is.

Console voorbeeld

In volgend voorbeeld is x gedefinieerd in Main() en in dat hele blok beschikbaar, terwijl y gedefinieerd is in de if() en dus enkel daar beschikbaar, waardoor de laatste regel een foutmelding zou geven:

WPF voorbeeld

Nemen we als voorbeeld een eenvoudige paardenrace:

De XAML code:

<TextBlock x:Name="txtStandings" Padding="5" Background="#FFF9F7EC" TextWrapping="Wrap".../>
<Button x:Name="btnRun" Content="RUN!" Click="btnRun_Click" .../>

Code behind:

Merk op hoe geen verwarring kan bestaan tussen de twee variabelen met dezelfde naam “txt”, aangezien hun scopes niet overlappen.

Hou scope zo klein mogelijk, declaratie zo laat mogelijk

Zoals de titel zegt: hou je scope zo klein mogelijk, en doe de declaratie zo laat mogelijk, zodat ze zo dicht mogelijk staan waar ze gebruikt worden. Dit maakt je code leesbaarder en minder foutgevoelig. Twee fragmenten vergeleken:

// variabelen bovenaan
string answer;
const int MaxGetal = 10;
Random rnd = new Random();
int number, guess;
Console.Write("Wil je een raadspel spelen (j/n)? ");
answer = Console.ReadLine();
if (answer == "j")
{
   number = rnd.Next(1, MaxGetal + 1);
   Console.Write($"Kies een getal tussen 1 en {MaxGetal}: ");
   guess = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
   Console.WriteLine(guess == number ? "geraden!" : "jammer");
}

// variabelen lokaal
Console.Write("Wil je een raadspel spelen (j/n)? ");
string answer = Console.ReadLine();
if (answer == "j")
{
   const int MaxGetal = 10;
   Random rnd = new Random();
   int number = rnd.Next(1, MaxGetal + 1);
   Console.Write($"Kies een getal tussen 1 en {MaxGetal}: ");
   int guess = Convert.ToInt32(Console.ReadLine());
   Console.WriteLine(guess == number ? "geraden!" : "jammer");
}